Abstracte bankgaranties Fyra moeten worden uitbetaald

Het Fyra debacle heeft reeds verschillende gerechtelijke procedures op gang gebracht. Zo heeft u in de kranten kunnen lezen dat op 3 juli jl. de voorzieningenrechter van de rechtbank Midden-Nederland heeft geoordeeld dat ING door middel van bankgaranties gegarandeerde voorschotten van ruim 37 miljoen Euro moet terugbetalen aan de Belgische spoorwegmaatschappij NMBS.

Deze betalingsverplichting volgt uit een overeenkomst tussen de Italiaanse treinfabrikant AnsaldoBreda S.p.A. en de Belgische spoorwegmaatschappij NMBS met betrekking tot de verkoop en levering van de Fyra treinen. NMBS heeft in de periode 2006 tot 2011 aan AnsaldoBreda 12 voorschotten betaald. ING Bank heeft zich telkens jegens NMBS garant gesteld voor de terugbetaling van die voorschotten, met een totaalbedrag van € 37.245.600,00, in het geval dat AnsaldoBreda tekort zou schieten in de nakoming van haar verplichtingen uit de overeenkomst met NMBS.

Zoals volop in het nieuws is geweest, bevatten de Fyra treinen diverse mankementen. NMBS heeft daarom op 31 mei 2013 aan ING in Milaan verklaard dat AnsaldoBreda, vanwege deze vele mankementen in de Fyra treinen, tekort is geschoten in de nakoming van haar verplichtingen uit de overeenkomst met NMBS, en ING verzocht de gegarandeerde voorschotten aan haar terug te betalen. ING heeft geweigerd te betalen, waarop NMBS haar in kort geding gedagvaard heeft.

Tegelijkertijd heeft AnsaldoBreda in Milaan een procedure gestart waarin zij kort gezegd heeft gevorderd ING te verbieden de gegarandeerde voorschotten terug te betalen aan NMBS.

De vraag die voorligt bij de voorzieningenrechter in Nederland is of ING gehouden is de gegarandeerde voorschotten aan NMBS te betalen. De voorzieningenrechter stelt ter beoordeling voorop dat het hier abstracte bankgaranties betreft, oftewel bankgaranties die geabstraheerd zijn van de onderliggende rechtsverhouding tussen NMBS en AnsaldoBreda, en dat ING de in de bankgaranties gestelde voorwaarden strikt dient toe te passen in het geval NMBS zou verzoeken om betaling onder de bankgaranties.

Een bankgarantie met een abstract karakter (en dat zijn veruit de meeste bankgaranties) is een sterke zekerheid, waarvan alleen op grond van de beperkende werking van de redelijkheid en de billijkheid kan worden afgeweken. De voorzieningenrechter geeft als voorbeeld dat ING niet zou hoeven te betalen indien NMBS kennelijk bedrieglijk of kennelijk willekeurig om uitbetaling zou verzoeken. De voorzieningenrechter overweegt dat hiervan niet is gebleken. Er zijn voorts geen nadere omstandigheden gesteld of gebleken waaruit volgt dat uitbetaling van de bankgaranties in dit geval naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. ING dient derhalve de uitbetalingen onder de bankgaranties aan NMBS te verrichten, aldus de voorzieningenrechter.

ING heeft zich nog verweerd door te stellen dat de uitspraak van de voorzieningenrechter in ieder geval moest worden aangehouden tot de uitspraak van de rechtbank in Milaan. Voor het aanhouden van het kort geding tot de uitspraak van de rechtbank in Milaan is volgens de voorzieningenrechter echter geen plaats, vanwege het karakter van de abstracte bankgaranties. Als gevolg daarvan dient ING de voorwaarden van de bankgaranties immers strikt toe te passen en zodra aan die voorwaarden is voldaan bij een verzoekt tot uitbetaling, ook daadwerkelijk tot uitbetaling over te gaan.

Ook de procedure bij de rechtbank in Milaan mocht ING niet baten. De rechtbank in Milaan heeft namelijk op 5 juli jl. het door AnsaldoBreda gevorderde betalingsverbod afgewezen. Volgens de laatste nieuwsberichten is ING reeds overgaan tot uitbetaling van de gegarandeerde voorschotten.

Ook de NS heeft verschillende bankgaranties uitstaan, maar deze nog niet geclaimd. Naar verwachting zullen nog vele rechtszaken omtrent het Fyra debacle volgen.