Corona vakantie perikelen

De maand mei is aangebroken en dat betekent voor de meeste werkgevers dat de vakantietoeslag binnenkort wordt uitgekeerd. Veel werkgevers kampen echter met financiële tegenslagen door de coronacrisis en wensen de betaling van de vakantietoeslag uit te stellen. Maar mag dit wel? 

Een ander probleem waar werkgevers tegen aanlopen is dat door de crisis minder werkzaamheden beschikbaar zijn. Kunnen zij hun werknemers verplichten de komende periode vakantiedagen op te nemen? En wat moeten werkgevers doen als de coronamaatregelen versoepeld worden en werknemers vervolgens massaal vakantiedagen willen opnemen? Mag een werkgever dan de opname van vakantiedagen weigeren of is hij verplicht hiermee akkoord te gaan? In dit blog beantwoorden wij deze en meer vragen. 

Opschorten betaling vakantietoeslag 

Sinds het kabinet beperkende maatregelen heeft opgelegd om de verspreiding van het Covid19-virus gecontroleerd te laten verlopen, worden veel werkgevers geconfronteerd met forse omzetverliezen. Om die werkgevers tegemoet te komen is de NOW-regeling in het leven geroepen. Op grond van deze regeling kunnen werkgever bij het UWV subsidie aanvragen voor de financiering van loonkosten.

Bij het toekennen van die subsidie houdt het UWV ook rekening met de kosten gemoeid met het uitkeren van de vakantietoeslag. Werkgevers ontvangen hier, en voor andere personeelskosten, een bedrag ter hoogte van 30% van het sociale verzekeringsloon. Dat gezegd hebbende is de NOW-regeling voor menig werkgever niet toereikend genoeg om de financiële tekorten op te vangen. Daarnaast moet niet vergeten worden dat niet elke werkgever een beroep op de NOW-regeling kan doen.  

Veel werkgevers vragen zich dan ook af of zij de betaling van de vakantietoeslag kunnen uitstellen. Het korte antwoord op die vraag is: nee, althans niet lang. Een werkgever is op grond van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag sowieso verplicht de vakantietoeslag uiterlijk in juni uit te keren. Het feit dat sprake is van een crisis, maakt dit niet anders. En als met de werknemers overeengekomen is dat de vakantietoeslag in mei wordt uitbetaald, kan die verplichting zelfs niet tot juni uitgesteld worden met een beroep op de crisis.

Wat een werkgever wel kan proberen is met zijn werknemers afspreken dat het vakantiegeld later en/of in termijnen wordt uitbetaald. Deze afspraken dienen dan wel schriftelijk vastgelegd te worden. 

(Verplichte) opname vakantiedagen 

Door de coronacrisis is in meerdere branches sprake van werkvermindering. De vraag is of een werkgever zijn werknemers op die grond kan verplichten vakantiedagen op te nemen. Het antwoord op deze vraag is eveneens: nee, werknemers kunnen hiertoe niet verplicht worden. Een werknemer kan wel verplicht worden in een bepaalde periode gebruik te maken van zijn Adv-dagen, maar dan moet dat wel vooraf overeengekomen zijn en blijken uit de arbeidsovereenkomst, een cao, een personeelsregeling, etc. 

Intrekken van opgenomen vakantiedagen 

Een ander bijkomend probleem van de coronacrisis is dat geplande (vaak buitenlandse) vakanties geen doorgang kunnen vinden. En ook het boeken van vakanties wordt door het kabinet afgeraden. Veel werknemers willen om die reden hun reeds ingeplande vakantiedagen weer intrekken. Een werkgever is echter niet verplicht zo’n verzoek te honoreren. Opgenomen vakantiedagen blijven in principe staan. Wij raden werknemers en werkgevers aan samen naar een passende oplossing te zoeken.   

Overigens moet niet vergeten worden dat de wettelijke vakantiedagen die in 2019 zijn opgebouwd (bij een werkweek van 40 uur zijn dat er 20), per 1 juli 2020 komen te vervallen. Werknemers doen er derhalve sowieso goed aan deze vakantiedagen – ongeacht de coronacrisis – voor die datum op te nemen. De bovenwettelijke vakantiedagen vervallen pas na vijf jaar.   

Massale opname van vakantiedagen 

Te verwachten is dat de vakantiemarkt storm zal lopen zodra de beperkende maatregelen (wereldwijd) versoepeld/opgeheven worden. Kunnen werknemers dan massaal hun vakantiedagen opnemen? Nee, dat kan niet. Een werkgever is verplicht een werknemer in de gelegenheid te stellen vakantiedagen op te nemen conform de wensen van de werknemer. Deze verplichting is echter niet zo vergaand dat een werkgever met iedere opname van vakantiedagen akkoord moet gaan. Een werkgever kan op zwaarwegende gronden de opname van vakantiedagen weigeren en daar zou in de periode na de versoepeling van de maatregelen best wel eens sprake van kunnen zijn. Het is immers niet mogelijk dat al het personeel dan tegelijk op vakantie gaat.   

Vragen? Neem contact op met Marco Meijer, Radboud Klazinga, Aurea Mayland of Mees Bloembergen van de sectie Arbeidsrecht.