De mannen van het ‘old boys network’ maken ruimte voor vrouwen aan de top

Met de invoering van de Wet Bestuur en Toezicht (1 januari 2013) zal het ‘old boys network’ worden beperkt. Deze nieuwe wettelijke regeling stelt onder meer grenzen aan het aantal functies dat bestuurders en commissarissen mogen vervullen. Tevens moeten de rechtspersonen trachten om een derde van deze functies te vergeven aan vrouwen.

 Beperking van het aantal functies

Een bestuurder die op het punt staat te worden benoemd, mag in de nieuwe regeling niet tevens commissaris of niet-uitvoerend bestuurder (one-tier board) zijn bij twee of meer andere grote vennootschappen, of voorzitter zijn van een raad van commissarissen of een one-tier board van één andere grote vennootschap. Voor een te benoemen lid van de raad van commissarissen of niet-uitvoerend bestuurder bij een one-tier board geldt dat deze persoon maximaal vijf vergelijkbare functies mag bezitten, waarbij een voorzittersfunctie dubbel telt.

Het bovenstaande geldt slechts voor bestuurders van grote rechtspersonen (N.V.’s, B.V.’s en stichtingen). Een rechtspersoon krijgt het predicaat ‘groot’, wanneer aan twee van de volgende drie vereisten is voldaan:

– de waarde van de activa bedraagt meer dan € 17,5 miljoen;

– de netto-omzet bedraagt meer dan € 35 miljoen;

– de rechtspersoon heeft minimaal 250 werknemers.

De beperking van het aantal functies is niet van toepassing op benoemingen die voor de inwerkingtreding van de Wet Bestuur en Toezicht hebben plaatsgevonden. Bij een eventuele herbenoeming in deze functies na de inwerkingtreding zal echter wel rekening moeten worden gehouden met de nieuwe regels. Benoemingen als toezichthouder bij groepsmaatschappijen, verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen, groepsmaatschappijen en buitenlandse rechtspersonen zullen niet mee tellen voor het aantal functies.

De benoeming van een bestuurder of commissaris die op dat moment al het maximaal aantal functies bekleed zal nietig zijn. Dit betekent dat het besluit tot benoeming wordt geacht nooit genomen te zijn en dit kan gevolgen hebben voor de overige door het bestuur of de raad van commissarissen van de rechtspersoon genomen besluiten.

Evenwichtige zetelverdeling man en vrouw

Tevens dienen grote rechtspersonen te streven naar een evenwichtige verdeling van de zetels binnen het bestuur en de raad van commissarissen tussen mannen en vrouwen. 30% van de zetels binnen het bestuur en de raad van commissarissen dient ingenomen te worden door een vrouw. Deze regel is slechts van tijdelijke aard, tot 1 januari 2016. Verwacht wordt dat tegen die tijd het doel is bereikt en dat meer vrouwen zich aan de top van het Nederlandse bedrijfsleven bevinden.

Wanneer een rechtspersoon hier niet aan kan voldoen is hier geen wettelijke sanctie aan verbonden. Wel dient in het jaarverslag de samenstelling te worden toegelicht en te worden vermeld wat de reden is dat niet aan het wettelijk voorschrift is voldaan. Tevens dient vermeld te worden welke acties worden ondernomen om tot een evenwichtige verdeling van het aantal zetels te komen.

Betekenis voor de praktijk

Door deze wetgeving zal het niet meer mogelijk zijn om vele bestuursfuncties en commissariaten naast elkaar te vervullen. Hiermee wordt onder andere geprobeerd te voorkomen dat bestuurders en commissarissen elkaar de hand boven het hoofd houden en dat belangen van de verschillende rechtspersonen met elkaar verstrengeld zullen raken. Afgewacht dient te worden of dit in de praktijk ook zo zal uitwerken. Er zijn allicht mogelijkheden te bedenken om deze regeling te omzeilen.

Of per 1 januari 2016 het aantal vrouwen aan de top is toegenomen is nog maar zeer de vraag. Aangezien er geen wettelijke sanctie op staat, is het geen ‘must’ voor een rechtspersoon om te voldoen aan de eis om minimaal 30% vrouwen in de top te hebben. Voldoen ze niet aan de eis, dan dienen ze alleen maar uit te leggen waarom ze er niet aan voldoen.