Mag u naar alles op het internet ‘hyperlinken’?

Het op een website plaatsen van een hyperlink naar informatie elders online (“linken”) lijkt een onschuldige handeling, maar is al aanleiding geweest voor menig juridische procedure. De hoofdregel is dat hyperlinken in principe is toegestaan. Dat moet ook wel, aangezien een groot deel van het internet op een stelsel van hyperlinks is gebaseerd.

Er kan echter niet zomaar naar alle informatie die online staat worden gelinkt. Wanneer er bijvoorbeeld wordt gelinkt naar een pagina met een haatzaaiende inhoud of waar muziek van een ander te downloaden is, kan het zo zijn dat er door degene die de link plaatst onrechtmatig (in strijd met een geschreven of ongeschreven rechtsregel) wordt gehandeld: op een dergelijke manier hyperlinken is dus niet altijd toegestaan.

Linken naar antwoordenboeken

Een recente uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam onderschrijft dit. In dit geval had een voormalig wiskundeleraar op zijn website links geplaatst naar pdf-bestanden van de officiële antwoorden van een aantal wiskunde lesmethoden. De uitgeverijen van de lesmethoden zagen de verkoop van antwoordenboeken al dalen en verzochten de wiskundeleraar dan ook de links te verwijderen. De wiskundeleraar weigerde de links te verwijderen – onder andere – omdat hij meende dat op de uitwerkingen geen auteursrecht rust.

De uitgeverijen Noordhoff en Thieme Meulenhoff lieten het hier niet bij zitten en stapten naar de rechter, waar zij uiteindelijk gelijk hebben gekregen: door het plaatsen van de hyperlinks naar de uitwerkingen (waarop wel degelijk een auteursrecht rust) heeft de wiskundeleraar onrechtmatig gehandeld. Hij heeft het door te linken immers makkelijker gemaakt voor derden om de illegaal op internet geplaatste uitwerkingen te vinden. Het maakt hierbij volgens het Hof niet uit dat de website een niet commerciële hobby van de wiskundeleraar is. Door te linken werkt hij eraan mee dat er afbreuk wordt gedaan aan de exploitatie van de antwoordenboeken, dit mag niet.

Inbreuk op auteursrecht?

Ter discussie stond ook nog de vraag of het linken naar auteursrechtelijk beschermd materiaal in dit geval gezien kon worden als een inbreuk op het auteursrecht van de uitgeverijen. Het Hof beantwoordde deze vraag ontkennend. Voor inbreuk op auteursrecht is volgens het Hof meer nodig dan het plaatsen van een eenvoudige hyperlink.

Wellicht dat deze vraag in het voordeel kan werken voor GeenStijl in het hoger beroep dat zij pasgeleden hebben aangespannen tegen uitgeverij Sanoma. In deze zaak werd namelijk door de rechtbank geoordeeld dat GeenStijl door het plaatsen van hyperlinks naar de naakfoto’s van Britt Dekker wél inbreuk op de auteursrechten van Sanoma had gemaakt. Hier had GeenStijl ook niet meer gedaan dan een eenvoudige link te plaatsen.

Wanneer de auteursrechtinbreuk wegvalt wil dat overigens niet zeggen dat GeenStijl ‘vrijuit’ gaat. Het plaatsen van de hyperlink kan in de gegeven omstandigheden namelijk nog steeds onrechtmatig zijn. Net zoals in de hierboven besproken uitspraak van het Hof worden door het plaatsen van de link naar de foto’s waarschijnlijk minder exemplaren van de Playboy verkocht. Zodoende wordt er dus door GeenStijl afbreuk gedaan aan de normale exploitatie van het blad, wat onrechtmatig is. Belangrijk is wel dat dit door Sanoma wordt aangevoerd in het hoger beroep. Gebeurt dit niet, dan kan de uitspraak van het Hof alsnog uitpakken in het nadeel van Sanoma.

Tenslotte

De uitspraak van het Hof laat maar weer eens zien dan men er op bedacht moet zijn waarnaar men linkt. Het plaatsen van een hyperlink kan onrechtmatig zijn en kan de plaatser duur komen te staan. Belangrijk hierbij is ook om in het achterhoofd te houden dat men ook verantwoordelijk kan zijn voor door derden geplaatste links, bijvoorbeeld geplaatst in reacties onder een blog. Of men hiervoor verantwoordelijk is is onder andere afhankelijk van de mate van controle op de website. Voorzichtigheid is in ieder geval geboden!