Openbaarmaking gegevens medische beroepsbeoefenaar alleen bij uitzondering

Als de tuchtrechter een medische beroepsbeoefenaar een maatregel oplegt vindt de openbaarmaking van deze maatregel plaats door publicatie daarvan in het BIG-register, in de Staatscourant en in een lokale krant. In de Gooi- en Eemlander van zaterdag 27 oktober 2018 stelt  de voorzitter van het medisch tuchtcollege in Amsterdam, Jeroen Recourt, dat het doel van deze openbaarmakingen – namelijk het verbeteren van de kwaliteit van de gezondheidszorg – niet bereikt wordt op deze manier. Vanaf volgend jaar verandert dit en zal de Wet BIG aangepast worden. Alleen in uitzonderlijke gevallen zullen de namen nog bekend worden gemaakt. Wat gaat er veranderen?

Introductie in het medisch tuchtrecht

Het tuchtrecht is bedoeld om de kwaliteit van de beroepsuitoefening te bevorderen en te bewaken en geldt voor de beroepsgroepen die ingeschreven staan in het BIG-register (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg). In dit register staan medische beroepsbeoefenaren ingeschreven. Tegen deze medische beroepsbeoefenaren kan een klacht worden ingediend bij een tuchtcollege. Na indiening van een klacht volgt een schriftelijk vooronderzoek naar de klacht. Hierna kunnen de klachten worden afgerond met een raadkamerbeslissing of er volgt een zitting. De tuchtrechter kan de klacht gegrond verklaren en op basis daarvan tuchtrechtelijke maatregelen opleggen. Van licht naar zwaar:

• Waarschuwing;
• Berisping;
• Geldboete van ten hoogste 4500,- euro;
• Een (voorwaardelijke) schorsing van de inschrijving in het BIG-register voor ten hoogste één jaar;
• Een gedeeltelijke ontzegging van de bevoegdheid het beroep uit te oefenen;
• Doorhaling van de inschrijving in het register.

Alle maatregelen – met uitzondering van de waarschuwing – worden vermeld in het BIG-register en gepubliceerd in de Staatscourant en in de lokale kranten. Bij deze publicatie komt de medische beroepsbeoefenaar met naam en toenaam in de openbaarheid. Daarnaast wordt er benoemd welke maatregel hem wordt opgelegd en de aard van het vergrijp wordt kort toegelicht.  De aantekening in het BIG-register blijft gedurende vijf jaar zichtbaar.

Kritiek op standaard openbaarmaking                                                                                

Vanuit de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) klinkt al langere tijd kritiek op de manier waarop de publicatie geschiedt. De KNMG is van mening dat de publicatie van de maatregel jegens de medische beroepsbeoefenaar, tegen wie een gegronde klacht is ingediend, schadelijk kan zijn voor de naam van deze medische beroepsbeoefenaar. Immers, berispingen en boetes zijn geen maatregelen welke de uitoefening van het beroep beperken. De tuchtrechter acht bij oplegging van een berisping of een geldboete de medische beroepsbeoefenaar nog heel goed in staat om zijn vak uit te oefenen. KNMG-voorzitter René Héman: “Het publiceren van élke tuchtmaatregel is daarom disproportioneel en leidt tot naming en shaming zonder goede reden.”

Daarnaast is de vraag hoelang de gegevens van de artsen op het internet blijven rondzwerven een kwestie van belang. De publicatie van de opgelegde maatregel is vijf jaar zichtbaar in het BIG-register, maar de publicatie zal naar alle waarschijnlijkheid te allen tijde terug te vinden zijn op internet. Dat kan in elk geval niet worden uitgesloten. De gegevens kunnen namelijk worden gedeeld waardoor de nadelige gevolgen voor de overtreder disproportioneel zijn.

Tevens is de toelichting op dit moment bij publicatie dermate beperkt, dat het voor een patiënt niet inzichtelijk is waarom een maatregel is opgelegd. Er wordt dan ook geen duidelijkheid verschaft aan de patiënt over de kwaliteit van zorg.

Wetswijziging

Op 19 april 2018 vond in de Tweede Kamer het plenair debat plaats over het wetsvoorstel “Wijziging van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg”. Een ruime Kamermeerderheid stemde op 24 april 2018 in met twee amendementen die de schadelijke gevolgen van het publiceren van tuchtmaatregelen beperken. Allereerst stemde de Tweede Kamer tegen de standaard publicatie van de maatregelen welke geen beroepsbeperking inhouden (de geldboete en berisping). Voor maatregelen die wel een beroepsbeperking inhouden (schorsing en doorhaling), blijft de publicatieplicht na het aannemen van dit eerste amendement nog wel bestaan. Het tweede amendement gaat over de informatie die bij een publicatie wordt gegeven. De minister moet nu onderzoeken hoe gepubliceerde maatregelen kunnen worden voorzien van een ‘korte, begrijpelijke toelichting’. De Eerste Kamer stemde op 10 juli 2018 in met het wetsvoorstel. Verwacht wordt dat deze wet begin 2019 in werking zal treden.

Tot slot

Deze wetswijzing is toe te juichen nu het resultaat van een tuchtrechtelijke procedure alleen openbaar wordt gemaakt als van een zeer ernstig verwijt aan het adres van een medisch beroepsbeoefenaar sprake is. Daarnaast zal er bij publicatie van de berisping of geldboete rekening worden gehouden met een uitgebreide toelichting welke de patiënten meer inzicht geeft in de motivatie van de berisping of geldboete.

Dus: het uiteindelijke doel van de gewijzigde wet is tweeledig. Allereerst moet er voor worden gezorgd dat patiënten de informatie krijgen waar ze behoefte aan hebben en waar ze iets mee kunnen. Daarnaast is het doel om te voorkomen dat beroepsbeoefenaren onnodige schade oplopen door (een standaard) openbaarmaking.