U bent werkgever en plotseling meldt zich een pensioenfonds. Wat nu?

Het komt geregeld voor dat werkgevers worden verrast met een welkomstbrief van een verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds (bpf). De werkgever blijkt verplicht onder een bpf te vallen en dient de werknemers met terugwerkende kracht aan te melden. Deze onaangename verrassing gaat vaak gepaard met een rekening voor achterstallige pensioenpremies.

Dit leidt in de praktijk vaak tot rechtszaken waarin de werkgever en het bpf tegenover elkaar staan. In veel gevallen ligt de oorzaak van dit soort zaken in onduidelijke omschrijvingen van de ‘werkingssfeer’ waardoor tussen partijen discussie ontstaat over de vraag of de werkgever onder de werkingssfeer van het verplichtstellingsbesluit valt of niet. 

Verplichtstelling?

In het Nederlandse pensioenrecht kan een onderscheid worden gemaakt tussen de kleine en grote verplichtstelling. Bij de kleine verplichtstelling is de werknemer op grond van een cao verplicht deel te nemen aan de pensioenregeling van de werkgever. De werkgever heeft hierbij de vrijheid om te kiezen waar hij dit laat uitvoeren.

In dit blog gaat het om de grote verplichtstelling. Op grond van de Wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 2000 (Wet Bpf 2000) kan het georganiseerde bedrijfsleven een aanvraag om verplichtstelling van de deelneming in een bpf indienen als zij een belangrijke meerderheid vertegenwoordigt van de werkzame personen binnen het bedrijfstak. Wanneer een besluit tot verplichtstelling wordt genomen, is deelname aan een bpf bindend voor de hele bedrijfstak.

Werkingssfeer

Of je als werkgever onder de verplichtstelling valt, hangt af van de werkingssfeer van het verplichtstellingsbesluit. Uit vaste rechtspraak blijkt dat het in beginsel aan het bpf is om te stellen en te bewijzen dat de werkgever onder de werkingssfeer valt.

Indien discussie over de uitleg ontstaat, is het aan de rechter om naar objectieve maatstaven de werkingssfeerbepaling uit te leggen. Daarbij zijn de bewoordingen, gelezen in het licht van de gehele tekst van het verplichtstellingsbesluit, van doorslaggevende betekenis.

Hoofdzakelijkheidscriterium

Vaak is in een verplichtstellingsbesluit opgenomen dat een werkgever pas onder de verplichtstelling valt indien de meerderheid van activiteiten behoort tot de bedrijfsactiviteiten waarvoor de verplichtstelling geldt. Er wordt dan opgenomen dat de activiteiten ‘in hoofdzaak’ bestaan uit onder het verplichtstellingsbesluit vallende bedrijfsactiviteiten. Er worden verschillende maatstaven gehanteerd om te bepalen of de werkgever aan het hoofdzakelijkheidscriterium of het voldoet. Hierbij kan gedacht worden aan maatstaven zoals: de loonsom van de werknemers, de gewerkte uren van de werknemers of de omzet.

In een recente uitspraak van het Hof Amsterdam was het de vraag of Deliveroo ‘een natuurlijk of rechtspersoon is die uitsluitend of in hoofdzaak werkzaamheden uitoefent behorend tot het wegvervoer’. Deliveroo betwistte dat dit het geval was, maar volgens het Hof lag het op de weg van Deliveroo om dit nader te onderbouwen en te concretiseren. Volgens het hof had zij dit kunnen doen door het aandeel in de omzet uit wegvervoer af te zetten tegen de totale omzet, als door het aandeel van de arbeidsuren die in het bedrijf gemaakt zijn met betrekking tot wegvervoer af te zetten tegen het totale aantal gemaakte arbeidsuren.

Hoofdzakelijkheidscriterium ontbreekt – wat nu?

Het kan zich voordoen dat een verplichtstellingsbesluit geen hoofdzakelijkheidscriterium bevat. Kan er dan alsnog sprake zijn van een eventuele ondergrens? Volgens vaste rechtspraak dient een ruim toepassingsbereik ook ruim te worden opgevat. Een uitdrukkelijke vermelding van wat er allemaal onder valt, is volgens het Hof Amsterdam niet nodig. Er is simpelweg een ruim toepassingsbereik beoogd.

Conclusie

Voor werkgevers is het van groot belang om op hun hoede te zijn wanneer zij worden benaderd door een pensioenfonds. Overleg eerst met een deskundige adviseur, voordat u gegevens aan het pensioenfonds verstrekt. Een opgelegde premienota kan een enorme financiële impact hebben op uw onderneming!

Verder is het belangrijk om samen met uw adviseur het verplichtstellingsbesluit grondig door te nemen. Daarbij moet voornamelijk gelet worden op de bewoording van de werkingssfeerbepaling. Indien een hoofdzakelijkheidscriterium is opgenomen, lijkt het een eenvoudig optelsommetje, maar in de praktijk blijft het een onderwerp met veel nuances en is er ruimte voor discussie mogelijk.

Contact

Wij hebben veel ervaring op het gebied van de positie van werkgevers ten opzichte van pensioenfondsen. Wij adviseren werkgevers hierbij, helpen in de onderhandelingen met het pensioenfonds en – als dat nodig is – procederen wij tegen ten onrechte opgelegde pensioenverplichtingen. Neem vooral contact met ons op als u vragen heeft.