Uitspraak overheidsaansprakelijkheid: Schade aan pand

Verhuurders, opgelet! Op 27 oktober 2017 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat schade aan een verhuurd pand, veroorzaakt door rechtmatig strafvorderlijk optreden in beginsel aan de verhuurder vergoed behoort te worden. Een interessante ontwikkeling binnen het overheidsaansprakelijkheidsrecht.

Uitspraak overheidsaansprakelijkheid: onderliggend geschil

De volgende situatie deed zich voor. De verhuurder had een bedrijfsruimte verhuurd ten behoeve van een groothandel in horecabehoeften en dranken. In de huurovereenkomst met de huurder was onder meer bepaald dat het gehuurde niet anders mocht worden gebruikt dan aangegeven in de huurovereenkomst. Ook was in de huurovereenkomst opgenomen dat het de huurder verboden is in het gehuurde verdovende middelen, drugs etc. te verhandelen of te produceren, dan wel gelegenheid te geven tot handel/productie in deze middelen dan wel het gebruik op enigerlei wijze toe te staan.

Indien bovenstaande activiteiten toch in het pand zouden plaatsvinden dan zou de overeenkomst van rechtswege zijn ontbonden. In dat geval zou de huurder het pand met onmiddellijke ingang moeten ontruimen en opleveren en de waarborgsom zou toekomen aan de verhuurder. Ten slotte is in de huurovereenkomst vastgelegd dat de huurder aansprakelijk is voor alle schade die verhuurder zou kunnen lijden door het illegale gebruik.

In opdracht van de officier van justitie werd, wegens verdenking van aanwezigheid van harddrugs, het gehuurde pand binnengetreden ter doorzoeking en inbeslagneming. Hier werd een partij van 325 kilogram heroïne aangetroffen. De verhuurder werd geconfronteerd met aanzienlijke schade veroorzaakt aan de pui van het pand door het binnentreden van het pand door de politie.

In deze zaak staat de vraag centraal of en van wie de verhuurder deze kosten (vergoeding van de schade aan het pand) kan (terug-)vorderen.

De verhuurder vorderde een vergoeding van € 6.537,60 (met rente en kosten) van de Staat. De verhuurder heeft daarbij aangevoerd dat de wijze van binnentreden disproportionele schade aan het verhuurde heeft toegebracht, welke schade bovendien buiten zijn normale maatschappelijke risico en zijn normale bedrijfsrisico valt. In dit verband doet de verhuurder een beroep op het beginsel van gelijkheid voor de openbare lasten (ook wel: égalité devant les charges publiques).

Overheidsaansprakelijkheid bij schade aan pand

Het Gerechtshof Den Haag heeft geoordeeld dat de door verhuurder geleden zaakschade inderdaad buiten het normale maatschappelijke risico of het normale bedrijfsrisico van de verhuurder valt. Dat betekent dat de Staat in beginsel aansprakelijk is voor de geleden schade aan het pand.

De Hoge Raad bevestigt de aansprakelijkheid van de Staat jegens de verhuurder voor de opgelopen schade aan het verhuurde als gevolg van rechtmatig strafvorderlijk optreden. Dit arrest is opmerkelijk en relevant voor de verhuurder die wordt geconfronteerd met strafvorderlijk binnentreden in een door hem verhuurd pand. Van belang is echter wel voor ogen te houden dat de situatie anders is indien vaststaat dat de verhuurder op de hoogte was van de activiteiten die plaatsvonden in het (door hem) verhuurde.