Wanneer kan de ondernemingsraad advies vragen?

De ondernemingsraad heeft het recht om advies uit te brengen over bepaalde voorgenomen besluiten van de ondernemer. Bijvoorbeeld besluiten met betrekking tot reorganisatie, inkrimping of juist uitbreiding van de werkzaamheden en massaontslagen. De ondernemingsraad heeft dit recht alleen indien het voorgenomen besluit voldoende concreet is.

Wanneer is een voorgenomen besluit nu voldoende concreet? Het antwoord op deze vraag hangt af van alle omstandigheden van het betreffende geval. In de zaak van de Ondernemingskamer van 30 mei 2012 (tevens gepubliceerd in JAR 2012/223),  waarbij Van Till Advocaten opkwam voor de ondernemer, heeft de Ondernemingskamer geoordeeld dat in dit geval geen sprake was van een adviesrecht nu geen sprake was van een voldoende concreet besluit.

Wat waren in deze zaak de doorslaggevende omstandigheden? De ondernemer is een welzijnsorganisatie die voor zijn inkomsten afhankelijk is van subsidies van gemeenten, en is in 2012 geconfronteerd met op grote schaal bezuinigingen. Daarnaast is de welzijnsorganisatie opgelegd om het project Welzijn Nieuwe Stijl (WNS) uit te rollen in de organisatie. Dit is een nieuwe beleid dat ‘bottom-up’ gevormd dient te worden, oftewel de klant bepaalt de dienstverlening. De ondernemer had in het kader van de bezuinigingen en WNS een aantal huurcontracten opgezegd, zonder advies aan de ondernemingsraad te vragen. De ondernemingsraad was van mening dat dit advies wel gevraagd had moeten worden omdat er in feite sprake was van een reorganisatie en een belangrijke inkrimping van de werkzaamheden. De ondernemer was het daar niet mee eens, de huuropzeggingen waren  – juist in het kader van WNS en de bezuinigingen – gedaan om flexibiliteit te creëren en om de faciliteiten af te stemmen op de daadwerkelijke zorgbehoefte, die weer wordt bepaald door de klanten (bottom-up). Aangezien de daadwerkelijke zorgbehoefte nog niet duidelijk was op dat moment kan ook geen sprake zijn geweest van een voldoende concreet besluit waarover de ondernemingsraad advies zou moeten hebben gegeven.

Wat was het oordeel van de Ondernemingskamer? Alle omstandigheden afwegende concludeert de Ondernemingskamer dat op het moment dat de huurovereenkomsten werden opgezegd nog geen concrete voorstelling van zaken was bij de welzijnsorganisatie hoe WNS en de bezuinigen daadwerkelijk vorm zullen krijgen. De Ondernemingskamer achtte het in dit verband aannemelijk dat de huuropzeggingen waren gedaan om flexibiliteit te creëren. De Ondernemingskamer vond aldus dat in dit geval geen adviesrecht bestond voor de ondernemingsraad. De Ondernemingskamer voegde daar wel aan toe dat, indien in de toekomst het beleid en de daaruit te nemen besluiten wel voldoende concreet worden, het advies onmiddellijk van de ondernemingsraad gevraagd zal moeten worden.

De uitspraak is opvallend omdat in een eerdere uitspraak (JAR 2012/181) dit jaar, de Ondernemingskamer een businessplan voor de toekomstige organisatievorm wel voldoende concreet achtte om adviesplichtig te zijn.

Deze uitspraak onderstreept daarom maar weer eens dat het antwoord op de vraag wanneer een besluit voldoende concreet is dat de ondernemingsraad om advies moet worden gevraagd, niet eenduidig is. Het komt aan op de concrete feiten en omstandigheden van een bepaald geval.